Met betrekking tot het personeel gaan we na hoe de binnenvaart de concurrentie zo goed mogelijk kan aangaan. De zelf-voortgestuwde duwbakken worden alleen op kortere afstanden ingezet. Op de grotere waterwegen worden konvooien samengevoegd en door een duwboot voortgeduwd. De regels om duwboten te besturen zijn duidelijk en worden toegepast.

Het economische businessaspect stemt overeen met het Watertruck+ concept. Op het vlak van de werkingskosten onderzoeken we hoe we de personeelskosten zo laag mogelijk kunnen houden door alleen maar personeel aan boord in te zetten om te varen zonder hen te laten wachten tot de ontvanger geladen of gelost heeft. Ook de brandstofkosten worden zo laag mogelijk gehouden. Om de investeringskosten te optimaliseren, gaat het ontwerp van de duwbakken uit van standaardisering, modulariteit, meervoudige inzetbaarheid en een grote laadcapaciteit, zowel qua gewicht als volume.

Watertruck+ wil een economisch haalbaar alternatief voor wegtransport invoeren via een flexibel model van transport over het water dat het huidige waterwegvervoer aanvult.

Om die reden concentreert Watertruck+ zich op goederenstromen die momenteel over de weg gebeuren en op nieuwe vrachtstromen, waardoor het marktaandeel van de binnenwateren verhoogt in de Europese modal split. Zo wil Watertruck+ een bijdrage leveren om meer goederenstromen te verplaatsen van de oververzadigde Europese wegen naar de beschikbare capaciteit op de waterwegen en om de verwerkte hoeveelheid op TEN-T-vaarroutes te vergroten en tot slot om het economische potentieel in regio’s met kleine waterwegen te ontsluiten.

De volgende tabel is een samenvatting van de situatie van de vaartuigenvloot voor droge lading, die eigendom waren van op 31-12-2015 in België geregistreerde ondernemers (bron ITB).

We zien hier dat de Belgische vloot 962 drogeladingschepen telde op 31-12-2015, met een totale capaciteit van 1.508.090 ton. De gemiddelde tonnage bedroeg 1,568 ton.

596 eenheden, goed voor 62% van de totale vloot, behoren tot de CEMT I-IV klasse.

De afmetingen van de Watertruck+ vloot, na het afsluiten van het project (2019), zal uit ongeveer 31 eenheden bestaan (duwbakken en duwboten), die 3% uitmaken van de totale Belgische vloot van vaartuigen voor droge lading, of 5% van de totale CEMT klasse I-IV.

De onderstaande grafiek toont dat meer dan 50% van de zelfstandige ondernemers in de binnenvaart ouder is dan 50 jaar (bron: RSZV, eigen berekening, 31-12-2014).

Het aantal zelfstandige ondernemers in de binnenvaart daalt jaar na jaar. In 2014 daalde het met 53 personen of 4% in vergelijking met het aantal in 2013.

grafiek (B): leeftijd van de zelfstandige ondernemers in de binnenvaart (B)

In 2015 is in Vlaanderen 66.860.769 ton vervoerd via de binnenvaart (bron: PBV, 2016). De getransporteerde goederen zijn:

De grootste categorie blijft bouwmaterialen. Containers zijn onder ‘andere producten’ ondergebracht, de snelst groeiende categorie.

Transport over kleine waterwegen is de laatste jaren gedaald in Vlaanderen, zoals de onderstaande grafiek illustreert. In 2012 is in dit vaargebied 6.056.500 ton goederen vervoerd (bron: onderzoek door W&Z en DS met betrekking tot het potentieel en het engagement van de kleine waterwegen)

De operationele en economische haalbaarheid van het concept is onderzocht tijdens het Interreg IVB-Watertruckproject (http://watertruck.be/) dat van 2010 tot 2014 heeft gelopen.

In de Vlaamse regio’s de Kempen en West-Vlaanderen is een analyse uitgevoerd met betrekking tot 14 miljoen ton (69 verladers) waarvan 3 miljoen ton volgens het Watertruck+ concept kon worden vervoerd. Voor minstens de helft van deze 3 miljoen ton is een modal shift mogelijk.

Verlader Waterwegen & Zeekanaal (W&Z) Nieuwe Stede heeft een operator toegewezen voor het vervoer van 415.000 ton grond gespreid over 7 jaar. Zonder Watertruck+ zouden deze ladingen via de weg zijn vervoerd.

De test in reële omstandigheden bevat in dit stadium de transportvolumes van 5 tot 10 verschillende partijen die als gevolg van Call I & II gecontracteerd zullen worden en die geschat worden op een jaarvolume van ca. 519.000 ton. Op vandaag is hiervan reeds meer dan de helft ingevuld, waarvan 82% nieuwe stromen. De overige 18% bestaat uit volumes die reeds door een betrokken operator vervoerd worden, in langetermijncontracten zijn vastgelegd en als dusdanig geen verstoring in de markt veroorzaken.

Een andere opportuniteit om nieuwe vrachten voor de binnenscheepvaart aan te trekken, is door verladers aan te spreken die vroeger goederen over het water vervoerden en vandaar nog steeds langs waterwegen zijn gevestigd. Zij zijn nog steeds niet overtuigd van de grote voordelen van binnenscheepvaart. Bijgevolg gaat een belangrijke vroegere hoeveelheid vracht verloren waarvoor nieuwe vaartuigen nodig zijn. Watertruck+ streeft ernaar een alternatief aan te bieden dat kan concurreren met wegvervoer door een flexibel model te creëren voor vervoer over het water dat complementair is aan de huidige binnenscheepvaart.

De testfase zal ons meer informatie verschaffen over:

• De bouwkosten, door in te zetten op meer standaardisering en een modulair structureel ontwerp.
• De operationele kosten, ten gevolge van inspanningen om een andere logistieke organisatie uit te bouwen en efficiëntere voortstuwingssystemen te gebruiken.

Deze parameters zullen in een financial toolbox worden samengebracht. De financial toolbox moet beschikbare financiële instrumenten bevatten die de lancering van het concept in Europa ondersteunen. De operationele parameters en de financial toolbox resulteren in een masterplan dat bestaat uit businesscases voor de nieuwe bouw van een Watertruck-vloot in Europa, gedragen door privé-investeringen.